RUGENDAS. (Johann Moritz) HABITANTE DE GOYAS, QUADRO A ÓLEO PINTADO SOBRE MADEIRA.

     
 
 

Recuperar password

Livros disponiveis: 78767

English   
 
   

Clique nas imagens para aumentar.



SÁ. (Diogo de) De Nauigatione LIBRI TRES Quibus Mathematicae disciplinae explicantur

ab Iacobo à Saa Equite Lusitano nuper in lucem editij. PARISIIS. Ex officina Reginaldi Calderij, & Claudij eius filij. 1549. Cum priuilegio Regis.

In 8º (17x11 cm) com 106 fólios. Encadernação da época em pergaminho flexível com atilhos.

Ilustrado no texto com a figura de um quadrante (com um horizonte e ponteiro móvel, tipo pop-up) para leitura da elevação da estrela polar, figuras geométricas para o estudo da esfera terrestre e um diagrama de dimensões. Caracter móvel no verso do fólio 98.

Magnífico frontispício decorativo com os mesmos motivos alegóricos do exemplar presente na Biblioteca da FCUP (Faculdade de Ciências da Universidade do Porto), sendo este encimado com as armas do rei de Portugal, e a nossa variante encimada pelas armas do rei de França. O exemplar da FCUP possui ex-libris da biblioteca dos condes de Azevedo e Samodães, embora a obra não conste no catálogo do respetivo leilão e se encontra-se disponível para consulta digital no site da Biblioteca da Universidade.

Após comparação, concluímos que existem pelo menos duas tiragens, uma com escudo de armas da Casa Real portuguesa gravado na folha de rosto e a outra com o brasão da Casa Real francesa gravado na folha de rosto, sendo as duas gravuras similares. De resto, as duas versões parecem ser a mesma edição, excepto no caso da variante com o brasão francês, que apresenta dois erros de numeração nos fólios 53 e 55 o que não acontece na variante com o brasão português.

O valor histórico deste trabalho tem duas partes: por um lado, é um tratado sobre a Arte da navegação, apresentando a navegação praticada pelos portugueses na época, e defendendo-a, com seus conhecimentos e técnicas, "como a mais verdadeira" ; Por outro lado, Sá assume uma posição sobre o debate renascentista e sobre o lugar da matemática na demonstração científica, mostrando sua subordinação à filosofia. O que se destaca do diálogo entre Filosofia e Matemática é o confronto de duas correntes opostas de conhecimento: o saber prático de um marinheiro, o humanista Diogo de Sá e o conhecimento teórico e de gabinete do cosmógrafo Pedro Nunes.

 In 8º (17x11 cm). 106 folios. Binding: Contemporary flexible parchment with strands of leather ties.

Illustrated in text with an astrolabe (with the horizon and a movable handle, like a modern pop-up) to read the height of the terrestrial globe, and also a dimension diagram.

Magnificent decorative frontispiece with the same allegoric motifs of the copy in the Library of the Science College of the Oporto University (FCUP), except that our copy presents the coat of arms of the King of France, while the FCUP’s copy has the coat of arms of the King of Portugal.

The FCUP’s copy presents an ex-libris of the Counts of Azevedo e Samudães’ Library and is available online for consultation.

We concluded that there are at least two different variants, one bearing the Royal Portuguese Coat of Arms in the woodcut frontispiece, and the other with the Royal French Coat of Arms, being both images quite similar. Both variations seem to be from the same edition, except for the “French” variant presenting two collation errors in folios 53 and 55, which don’t occur in the “Portuguese” variant.

The historical value of this work has two parts: on one hand, it is a treatise on the Sailing Art, presenting the navigation practiced by the Portuguese at the time, and defending it, with his knowledge and techniques, “as the most truthful”; on the other hand De Sá assumes a position on the Renaissance debate about the place of mathematics in the scientific demonstration, showing its subordination to philosophy. What is highlighted from the dialogue between Philosophy and Mathematics is the confrontation of two opposing knowledge currents: the practical knowledge of a seafarer, the humanist Diogo de Sá, and the theoretical and cabinet knowledge of the cosmographer Pedro Nunes.

Ref.:

Barbosa Machado I, 693: 'DIOGO DE SAÁ taõ illustre por nascimento, como insigne nas Faculdades da Theologia, Jurisprudencia, e Mathematica, e ainda muito mais pelas acçoens militares, que obrou o seu valeroso braço em todo o Oriente no dilatado espaço de doze annos. Ao seu intrepido valor he acredora a memoravel victoria, que em Chaul no anno de 1528. alcançaraõ vinte Galeotas Portuguezas de setenta e tres Paraos de Cambaya sendo elle o que alcançou o premio proposto pelo nosso General ao primeiro que investisse aos inimigos. Com a morte que a sua triunfante espada deu no 1. de Abril de 1529. ao General Alixà que governava dez mil combatentes em a Praça de Baçaim facilitou a sua conquista com o desigual numero de trezentos Portuguezes. Neste anno foy deputado para celebrar pazes com elRey de Adem, de cujas condiçoens se seguiraõ grandes conveniencias ao Estado. Ainda na Ilha de Beth chamada dos Mortos pelos innumeraveis que o ferro Portuguez sacrificou a 2. de Fevereiro de 1531. à sua vingança, permanecem as memorias do seu magnanimo coraçaõ. Por sua industria foraõ em Choromandel abrazadas duas Cidades, e rendidas doze Náos de Mouros que infestavaõ os nossos portos.

Este continuado exercicio da guerra lhe naõ interrompeo o comercio das letras de que era insigne professor unindo na sua pessoa Marte com Apolo, e Bellona com Minerva. Foy profundo Jurisconsulto, e muito perito nas disciplinas Mathematicas, principalmente em a Nautica, de cuja sciencia lhe ensinou muitos segredos a experiencia.

Teve de sua consorte descendencia, que naõ degenerou de seu natural valor, a qual deixou abundante dos bens da fortuna, que com elle largamente repartira. Fazem illustre memoria do seu nome Joan. Soar. de Brit. Theatr. Lusit. Litterat. Lit. J. n. 2. ex familia praeclara, et vetusta miles egregius, et quod rarum est, in omni praeterea Litterarum genere instructus. Joaõ Pinto Ribeiro Prefer. Das letr. as Arm. Valer. And. Taxand. de clar. Hisp. Script. Draud in Bib. classic. Ant. De Leaõ Bib. Naut. Tit. 3. Georg. Math. Konig. Bib. Vet. & Nov. pag. 693. 711. col. 2. Leytaõ Not. Chronol.. da Universid. de Coimbra pag. 508. n. 1092. Compoz. De Navigatione libri tres. Parisiis apud Raynaldum Calderium. 1549. 8. Escreveo este tratado contra Pedro Nunes insigne Mathematico como declara na Dedicatoria a ElRey D. Joaõ o III.:

«Ego quum litteris magis quam hi operam dederim, quippe experientia suffultus jure optimo, in navigantium albo connumerari possum, quod totum fere vitae tempus hac in re consumpserim, duos tractatus Petri Nonii Doctoris confutare apud me decrevi. Quorum alter de quadam interrogatione est, super qua interrogatus fuit: alter veró de Hydographia».

Leite de Faria 455. Duarte de Sousa 1, 67. Fontoura da Costa, Bibliografia Náutica Portuguesa até 1700, nº 188 A. Cat. Reser. Da Biblio. Geral da Universidade de Coimbra, n.º 2147.

 

 


Temáticas

Referência: 1303JC021
Local: M-10-D-12

Indisponível





Caixa de sugestões
A sua opinião é importante para nós.
Se encontrou um preço incorrecto, um erro ou um problema técnico nesta página, por favor avise-nos.
Caixa de sugestões
 
Multibanco PayPal MasterCard Visa American Express

Serviços

AVALIAÇÕES E COMPRA

ORGANIZAÇÃO DE ARQUIVOS

PESQUISA BIBLIOGRÁFICA

free counters